Najważniejsze kobiety
- Telimena z Pana Tadeusza – świadoma swej urody i elegancji, wykształcona kobieta, rezydentka u Sędziego, jego daleka krewna, przez szacunek nazywana siostrą, opiekunka Zosi. Uwodzicielka, wykształcona dama polująca na kolejnych mężczyzn: Tadeusza, Hrabiego, Rejenta. W końcu zaręczyła się z Rejentem, spodziewając się, że ten nie cofnie danego słowa i zapewni jej spokojną, dostatnią przyszłość.
- Ewa Horeszkówna – bohaterka Pana Tadeusza, znana z opowieści Jacka Soplicy (Księdza Robaka). Była córką Stolnika, arystokratką, pokochała zwykłego szlachcica (Jacka). Ojciec nie wyraził zgody na ten związek, Ewa taiła przed nim swe uczucia i rozpacz, wyszła za mąż bez miłości, ale przypłaciła to zdrowiem, zmarła na Syberii, gdzie pojechała za mężem. Jej córką Zosią opiekowali się Soplicowie, potem wyszła ona za mąż za syna Jacka Soplicy.
- Klara z Zemsty – bohaterka komedii Fredry, podopieczna Cześnika Raptusiewicza, pokochała Wacława syna sąsiada. Rejenta Milcz- ka. Potajemnie się z nim spotykała i w wyniku intrygi udało jej się poślubić ukochanego, którego ojciec planował wydać za Podstolinę. Cześnik zaś początkowo absolutnie nie zaakceptowałby jako męża podopiecznej.
- Podstolina- bohaterka Zemsty, piękna i przebiegła wdowa, polująca na bogatego męża. Początkowo chciała wyjść za Cześnika, by zapewnić sobie spokojną starość, potem, gdy spotkała dawną miłość – syna Rejenta Milczka Wacława, zdecydowała się wyjść za niego, zawierając korzystny układ finansowy z jego ojcem. Snuła intrygi, ale w efekcie nie wychodziła za nikogo. Zyskała jednak pieniądze niezbędne jej do dalszego życia (Rejent złamał umowę, musiał więc zapłacić, ostatecznie pieniądze zagwarantowane w umowie dała ze swego posagu Klara).
- Helena Kurcewiczówna, potem Skrzetuska – bohaterka Ogniem i mieczem Sienkiewicza; sierota wychowywana przez groźną ciotkę kniahinię Kurcewiczową, obiecana szalonemu Kozakowi Bohunowi, który bardzo ją kochał. Ona jednak pokochała i poślubiła Polaka, zakochanego w niej również od pierwszego wejrzenia Jana Skrzetuskiego.
- Oleńka Billewiczówna – patriotka, której rękę dziad obiecał w testamencie Andrzejowi Kmicicowi. Oleńka, poznawszy młodzieńca. Zapałała do niego uczuciem, czego jednak szczególnie nie okazała jako skromna panna. Gdy Kmicic nieświadomie zdradził ojczyznę (w dobrej wierze złożył przysięgę na wierność zdrajcy Radziwiłłowi), próbowała go przed tym powstrzymać, a kiedy to się nie udało, zrezygnowała z planów poślubienia go i oparła się zalotom księcia Bogusława Radziwiłła, postanowiła wstąpić do klasztoru. W ostatniej chwili wycofała się, gdy usłyszała o bohaterskich czynach i rehabilitacji Andrzeja Kmicica, który omal nie poległ w obronie Jasnej Góry, a potem króla. Wybaczyła Kmicicowi dawne winy i żałowała swej hardości. Została żoną Kmicica.