Nowsze poglądy przyjmują, że Homer istniał naprawdę i jest autorem zarówno Iliady (napisanej w młodości), jak i Odysei, noszącej znamiona dzieła późniejszego, powstałego najpewniej u schyłku życia autora. Dzieła te dowodzą, że w Grecji na długo przed epoką klasyczną istniała ludowa pieśń bohaterska, jako literatura ustna, śpiewana – poematy Homera spisano dopiero w VI wieku p.n.e. w Atenach, na polecenie tyrana Pizystratesa. Ukazują schyłek kultury greckiej okresu mykeńskiego, stworzonej przez bitnych Achajów, którzy, pokonawszy Trojan (pod koniec XII wieku p.n.e.), sami po niespełna stu latach ulegli inwazji Dorów, bezpośrednich przodków Greków epoki klasycznej. Troja lub llion to główne miasto w Troadzie (wybrzeże Azji Mniejszej), położone w widłach rzek Skamader i Simois; przed wielu było uważane za wytwór wyobraźni Homera. Jednak wykopaliska przeprowadzone w XIX wieku przez Henryka Schliemanna dowiodły, ze Troja istniała naprawdę. W miejscu odpowiadającym opisowi z Iliady, na wzgórzu Hissarlik, odkopano pozostałości po archaicznych osiedlach, najstarsze warstwy pochodzą z III tys. p.n.e.; najnowsze badania wykazują, że zburzony przez Achajów llion był siódmym z kolei miastem, założonym na gruzach wcześniejszych grodów. Homer a piśmiennictwo greckie Nie sposób przecenić wpływu poematów Homera na rozwój piśmiennictwa greckiego, przez cała starożytność był to autor szkolny, gdyż nauczanie literatury polegało na objaśnianiu i komentowaniu jego tekstów; język Iliady i Odysei był najwcześniejszym językiem poezji, a stosowany przez niego wiersz (heksametr) najdawniejszą formą wersyfikacji. Wpłynął też na epoki późniejsze, np. Wergiliusz pisał swą Eneidę jako rodzaj kontynuacji Iliady, ze stylu Homera czerpie też twórca Pana Tadeusza. Także literatura współczesna nawiązuje do dzieł wielkiego aojdy, np. literacką wariacją na temat Odysei jest Ulisses irlandzkiego pisarza Jamesa Joyce'a z 1922 roku.