Porównaj treść Pieśni XIV z tematem obrazu Henryka Rodakowskiego. Jaką diagnozę społeczeństwa i rządzących przedstawiają te dwa dzieła sztuki.
Obraz "Wojna kokosza '' XIX-wiecznego portrecisty Henryka Rodakowskiego przedstawia epizod z wojny kokoszowej , czyli rokoszu szlachty w 1537 roku. Jest na nim m.in. para królewska – Zygmunt Stary oraz królowa Bona, hetman Tarnowski, arcybiskup Gamrat oraz liczni dworzanie. Do szlachty z balkonu zamku lwowskiego przemawia hetman Tarnowski. Wojna kokosza (rokosz lwowski) to nazwa rokoszu szlachty polskiej, który został zawiązany w lipcu 1537 roku, aby zahamować dążenia Zygmunta Starego oraz królowej Bony. Był to pierwszy sejm rokoszowy szlachty polskiej. Postulaty reform dotyczyły władzy sądowniczej i polityki administracyjnej.
Żądania szlacheckie dotyczyły zaniechania skupu dóbr przez Bonę, uporządkowania skarbu, kodyfikacji praw, zwolnienia z opłat na rzecz Kościoła. Wobec braku zdecydowanej postawy wśród przywódców szlachty rokosz zakończył się kompromisem. Szlachta rozjechała się do domów, nie angażując się w wyprawę wojenną, która organizował przez króla. Szlachta kierowała się w swoim postępowania głównie własnymi interesami, a nie dobrem państwa.
Jan Kochanowski często pisał o patriotyzmie, obowiązkach obywateli oraz odpowiedzialności, jaka ciąży na tych, którzy ,, pospolitą polską '' rządzą. W Pieśni XIV określa ważną rolę rządzących, którzy decydują o losach ojczyzny.
Pieśń XIV z Ksiąg wtórych stanowi część wypowiedzi chóru w Odprawie posłów greckich. W pierwszej strofie poeta nawiązuje do horacjańskiego i biblijnego motywy władców, porównując ich do pasterzy zstępujących na ziemi Boga ,, Wy mówię wam, którym ludzi paść poruczono '' . Poeta podkreśla ważną rolę rządzących, którzy powinni kierować się w swoich wyborach sprawiedliwością – ,, ludzką sprawiedliwość w rekach trzymacie ''.
Poeta podkreśla, że ci którzy pospolitą polską władają powinni mieć na uwadze przede wszystkim dobro ogółu, a nie tylko troszczyć się o swoje własne interesy ,, macie nie tak swe własne rzeczy , jako wszytek ludzki mieć rodzaj na pieczy ''. Przestrzega, że Bóg jest ich zwierzchnikiem i on rozliczy rządzących z ich postępków. Bóg niezależnie od urodzenia, stanowiska czy wyglądu będzie oceniał postępowanie człowieka , niezależnie od tego czy ,,w siermiędze li go widzi, w złotych li głowach '' kara będzie surowa.