Pierwszym wielkim malarzem niepodległej Holandii byt Frans Hals (ok. 1581— 1666). mistrz portretu grupowego (Strzelcy gwardii św. Adriana – 1633 r. Regenci domu starców i Regentki domu starców – 1664 r.). Zręcznie różnicował on pozy swoich modeli. Malując skośnymi lub krzyżującymi się szerokimi pociągnięciami pędzla nadawał scenom radosny i nieoficjalny charakter. Był pierwszym malarzem uwieczniającym swoich modeli tak, jakby uchwycił ich podczas wykonywania jakiegoś gestu, podobnie jak fotograf. Hals malował wiele obrazów będąc świadomym, że nikt nie kupi od niego portretów żebraków czy ulicznych grajków. Bezkompromisowy, swobodny styl dojrzałych obrazów artysty nie zdobył uznania wśród współczesnych. Hals, mimo początkowych sukcesów, ostatnie lata życia spędził w skrajnej nędzy w przytułku.
Rembrandt
Losy Rembrandta Harmenza van Rijna (1606-1669) byty równie zmienne jak losy Halsa. Modny i bogaty w latach młodości, umarł w osamotnieniu w wynajętym domku na przedmieściach Amsterdamu. Uważany dziś przez wielu za najwybitniejszego z zachodnioeuropejskich malarzy. Rembrandt byt ósmym synem młynarza. Pochodził z drugiego co do wielkości miasta Holandii – Lejdy. Jako początkujący malarz zamieszkał w Amsterdamie, gdzie zdobywa! coraz większy rozgłos. Stał się popularny mając 26 lat, gdy namalowal wspaniały, pełen siły wyrazu portret grupowy Lekcja anatomii doktora Tulpa. Ten obraz spowodował liczne zamówienia na sceny historyczne i duże portrety. Dwa lata później małżeństwo z Saskią von Uylenburgh. bratanicą bogatego wspólnika, popraw iło jego sytuację materialną. Po kilku latach Rembrandt przeniósł się do okazałego domu w centrum miasta. Będąc u szczytu sławy, w 1642 r namalował swoją najsłynniejszą scenę grupową – Wymarsz strzelców . Zamiast tradycyjnie malować wewnątrz budynku, sportretował modeli na ulicy, w kolorowej i żywej scenerii. Zerwał przy tym z konwencją uniemożliwiającą wyróżnianie poszczególnych członków grupy . Obraz uznano za arcydzieło i umieszczono w ratuszu. W tym samym roku umiera Saskia żona Rembrandta. Na mocy testamentu pozostaw jony przez nią majątek miał przypaść ich synowi. Tytusowi, w chwili uzyskania przezeń pełnoletności. Rembrandt miał dość ekstrawagancki charakter; lubił zbierać osobliwości i dzieła sztuki oraz wysoko licytować podczas aukcji. Dlatego Saskia uczyniła syna jedynym spadkobiercą.
Kłopoty materialne
We wczesnych latach 50. malarstwo Rembrandta zaczęło odbiegać od powszechnie panujących mód. Pojawiło się wiele scen biblijnych. Nowo powstałe dzieła były pełne dynamizmu. Grubymi pociągnięciami pędzla arty sta nakładał farby o ciepłych barwach, robiąc wrażenie improwizacji. Nowatorski styl nie zjednał Rembrandtowi klienteli mieszczańskiej. Jego popularność spadla, chociaż artysta nadal otrzymywał wiele zamówień. Utrata popularności oraz rozrzutność przekraczająca możliwości finansowe malarza doprowadziły do poważnych kłopotów finansowych. W 1656 r. Rembrandt zbankrutował. Jego wytworny dom sprzedano, aby móc spłacić dłużników, a artysta przeniósł się do wynajętego domku na przedmieściach Amsterdamu. Wraz z Rembrandtem przeniósł się także jego syn, Tytus oraz Hendrickę Stoffes, służąca, która została towarzyszką życia artysty po śmierci Saskii i która urodziła mu córkę – Kornelię. Tytus i Hendrickje w tej trudnej sytuacji stali się oficjalnymi pracodawcami malarza – oni są więc byli prawowitymi właścicielami obrazów artysty, dlatego nie mogły być one zabrane przez dłużników. Trudności finansowe nie wpłynęły na sztukę Rembrandta. Stała się ona jeszcze bardziej niezależna, w swoich obrazach malarz dążył do coraz doskonalszego oddania uczuć. To zaowocowało takimi arcydziełami, jak Błogosławieństwo Jakuba (1656 r.), Żydowska narzeczona (1662 r.) i Powrót syna marnotrawnego (1668 r ). W ostatnich latach dotknęły Rembrandta dwie tragedie osobiste. Wierna Hendrickje zmarła w 1663 r. a w sześć lat później Tytus, ukochany syn malarza. Sam Rembrandt, złamany chorobą i wiekiem, umarł kilka miesięcy później.