.
Temat 2. Porównaj postawy życiowe Izabeli Łęckiej i Joanny Podborskiej ukazane w podanych fragmentach Lalki Bolesława Prusa i Ludzi bezdomnych Stefana Żeromskiego. Odwołując się do znajomości utworów, zwróć uwagę na okoliczności, które miały wpływ na ukształtowanie osobowości bohaterek.
I. ROZWINIĘCIE TEMATU
Za rozwinięcie tematu można uzyskać maksymalnie 25 punktów.
1. Prezentacja bohaterek, np.: 2 p.
a. kontrast postaci,
b. arystokratka – nauczycielka (guwernantka),
c. charakteryzowana przez 3-osobowego narratora – charakteryzowana przez własne wypowiedzi w pamiętniku (narrator 1 -osobowy).
Określenie postaw życiowych bohaterek
2. Izabela Łęcka, np.: 6 p.
a. iluzoryczna wizja świata (dzielenie świata na dwie kategorie: czarodziejski i
zwyczajny),
b. traktowanie luksusu /piękna/ i dostatku jako zjawiska naturalnego,
c. postrzeganie świata jako widowiska odgrywanego dla niej,
d. przekonanie o własnej wyjątkowości (porównywanie się do bogini lub nimfy),
e. uznawanie świata zwyczajnego jako niższego służebnego wobec jej świata,
f. brak obowiązków jako przywilej osoby z wyższej sfery,
g. pewność, że ludzie służbę dla niej uważają za szczęście,
h. ciężka praca to kara za grzechy,
i. egoizm, narcyzm,
j. infantylizm.
3. Joanna Podborska, np.: 6 p.
a. traktowanie życia jako nieustannej walki,
b. przełamywanie słabości i zwątpienia (siła),
c. poczucie wyobcowania i samotności w świecie,
d. dostrzeganie różnic między życiem własnym i życiem innych,
e. praca jako konieczność (życie zdeterminowane przez obowiązki),
f. praca jako źródło niezależności (emancypacja),
g. dystans wobec ludzi,
h. samodzielność,
i. zaradność,
j. pracowitość,
k. dystans wobec siebie.
Określenie okoliczności kształtujących osobowość bohaterek
4. Izabela Łęcka, np.: 4 p.
a. pochodzenie,
b. wychowanie i edukacja – fałszywe wyobrażenie o świecie,
c. izolacja od prawdziwego życia,
d. luksus i zbytek,
e. podróże po świecie (wytworne towarzystwo),
f. jedynaczka, rozpieszczana przez otoczenie,
g. świadomość uwielbiania jej urody.
5. Joanna Podborska, np.: 4 p.
a. pochodzenie,
b. sieroctwo, wczesna utrata rodziców,
c. brak zabezpieczenia materialnego,
d. brak rodziny i domu,
e. konieczność zapewnienia bytu sobie i braciom,
f. świadomość spoczywającej na niej odpowiedzialności.
6. Podsumowanie, np.:
- dostrzeżenie, że bohaterki przyjmują odmienne postawy wobec życia, świata i ludzi; różnice w postawach wynikają z doświadczeń życiowych, sytuacji materialnej i rodzinnej, środowisk społecznych, z których pochodzą, 3 p.
- dostrzeżenie odmienności postaw i podanie dwóch ich przyczyn, 2 p.
- wskazanie różnicy pomiędzy postawami życiowymi bohaterek. 1 p.
II. KOMPOZYCJA (maksymalnie 5 punktów)
Kompozycję wypracowania ocenia się wtedy, gdy przyznane zostały punkty za rozwinięcie tematu.
– podporządkowana zamysłowi funkcjonalnemu wobec tematu, spójna wewnętrznie; przejrzysta i logiczna; pełna konsekwencja w układzie graficznym; 5 p.
– uporządkowana wobec przyjętego kryterium, spójna; graficzne wyodrębnienie głównych części; 3 p.
– wskazująca na podjęcie próby porządkowania myśli, na ogół spójna. 1 p.
Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.
III. STYL (maksymalnie 5 punktów)
– jasny, żywy, swobodny, zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi, urozmaicona leksyka; 5 p.
– zgodny z zastosowana formą wypowiedzi, na ogół jasny, wystarczająca leksyka; 3 p.
– na ogół komunikatywny, dopuszczalne schematy językowe. 1 p.
Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.
IV. JĘZYK (maksymalnie 12 punktów)
– język w całej pracy komunikatywny, poprawna, urozmaicona składnia, poprawne: słownictwo, frazeologia, fleksja; 12 p.
– język w całej pracy komunikatywny, poprawne: składnia, słownictwo, frazeologia i fleksja; 9 p.
– język w całej pracy komunikatywny, poprawna fleksja, w większości poprawne: składnia, słownictwo, frazeologia; 6 p.
– język w pracy komunikatywny mimo błędów składniowych, leksykalnych (słownictwo i frazeologia), fleksyjnych; 3 p.
– język w pracy komunikatywny mimo błędów fleksyjnych, licznych błędów składniowych, leksykalnych. 1 p.
Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.
V. ZAPIS (maksymalnie 3 punkty)
– bezbłędna ortografia, poprawna interpunkcja (nieliczne błędy); 3 p.
– poprawna ortografia (nieliczne błędy II stopnia), na ogół poprawna interpunkcja; 2 p.
– poprawna ortografia (nieliczne błędy różnego stopnia), interpunkcja niezakłócająca
komunikacji (mimo różnych błędów). 1 p.
Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.
VI. SZCZEGÓLNE WALORY PRACY 0–4 p.